دلایل نفی مهدویت و قائمیت علی محمد باب شیرازی

در این مقاله کوتاه، به دلایل عدم مهدویت و قائمیت علی محمد شیرازی (باب) پرداخته می‌شود تا روشن گردد که او نمی‌تواند امام دوازدهم شیعیان اثنی عشری باشد:

۱. مهدی موعود (عجل الله تعالی فرجه) فرزند نهم امام حسین (علیه السلام) که نام پدر بزرگوارشان امام حسن عسکری (علیه السلام) است، نه علی محمّد شیرازی که نام پدرش میرزا رضا است.

۲. علی محمد شیرازی هیچگاه و در هیچ یک از کتب و آثارش ادعای مهدویت نداشته است؛ بالعکس او پیوسته خود را باب و فرستاده مهدی موعود معرفی می‌کند: «اللهُ قَد قَدَّرَ أن یخرُجَ ذلِکَ الکِتابَ فی تَفسیرِ أحسَنِ القَصَصِ مِن عِندِ مُحَمَّدِ ابنِ الحَسَنِ ابنِ ‏عَلی ابنِ مُحَمَّدِ ابنِ عَلی ابنِ مُوسَی ابنِ جَعفَرِ ابنِ مُحَمَّد ابنِ عَلی ابنِ الحُسَینِ ابنِ عَلی بنِ أبی طالِبٍ ‏عَلی عَبدِهِ لِیکُونَ حُجَّةَ اللهِ مِن عِندِ الذِّکرِ عَلَی العالَمینَ بَلیغاً».(۱)
مراد از محمّد بن الحسن، مهدی موعود (حجت بن الحسن عسکری) است و مراد از الذکر، خود علی‌محمّد شیرازی است که در آن هنگام ادعای ذکریت داشت.

او در کتاب احسن القصص، به بابیت خود برای امام عصر (عجل الله تعالی فرجه) اشاره می‌کند: «یا ایها الملأ انا باب امامکم المنتظر».(۲) و در جای دیگر همین کتاب می‌نویسد: «فما هو الا عبد الله و باب بقیه الله مولیکم الحق».(۳) وی با ادعای بابیت، قتل و جهاد با مخالفان را برای آماده‌سازی ظهور مهدی موعود (عجل الله تعالی فرجه) واجب می‌کند.(۴)

يادسپاري؛ سردمداران بهائيت به بشارت پيامبر پيشين براي نيل به نبوت حسين‌علي نياز دارند، از اين‌رو با اثبات مهدويت علي‌محمد شيرازي و بهره‌گيري از بشارت او مبني بر ظهورِ شخصي با عنوان «من يظهره الله»، مي‌خواهند بشارت نداشته بر ظهور پيامبر جديد را بسازند.

علی‌محمّد شیرازی از سال ۱۲۶۰ تا ۱۲۶۴ قمری از ادعای ذکریت و بابیت فراتر نرفته بود. او هنگامی که حروف حی را برای تبلیغ می‌فرستاد، از آنان خواست که اسم و رسم او را برای کسی آشکار نسازند و او را تنها «باب موعود» معرفی کنند: «در حین تبلیغ فقط بگوئید که باب موعود ظاهر شده دلیلش قاطع است و برهانش متین و کامل هر که به او مؤمن شود به جمیع انبیاء و رسل مؤمن است و هر که او را انکار نماید به انکار جمیع پرداخته است.» (۵)

 

 ۳. به ادعای بهائیان در تاریخ نبیل، علی محمد شیرازی، برای نخستین مرتبه در شعبان سال ۱۲۶۴ قمری بود که ادعای قائمیت و مهدویت خود را در تبریز آشکار ساخت (۶) و در میان علمای تبریز گفت: «منم آن کسی که هزار سال می‌باشد که منتظر آن می‌باشید.»(۷) از این‌رو آیتی در گزارش‌های خود می‌نویسد: «مریدان علی‌محمّد در شورش‌قلعه طبرسی مازندران و شورش زنجان (در سال‌های ۱۲۶۴ – ۱۲۶۷ قمری) از مسلمانی دم می‌زدند و نماز می‌گزاردند و از بابیت علی‌محمّد شیرازی جانبداری می‌کردند.»(۸)

عباس افندی در نوشته‌های خود علی‌محمّد شیرازی را باب امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) معرفی می‌کند و در گزارش اعتراف‌های علی‌محمّد شیرازی، از وجود مهدی موعود (عجل الله تعالی فرجه الشریف) و انتظار ظهور آن حضرت می‌نویسد.

بر اساس اعترافات موجود، علی‌محمّد شیرازی مهدی موجود و منجی موعود شیعیان نیست. برخی نویسندگان بهائی بر آنند که تعابیر «حجت بن الحسن» و «بقیه الله» موجود در اعترافات علی‌محمّد شیرازی را به حسین علی نوری برگردانده و بگویند مراد علی‌محمّد از این تعابیر شخص حسین علی نوری است: «حضرت باب در اوّلین کتاب که بزرگترین آثار آن حضرت به شمار است راجع به حضرت بهاءاللّه چنین فرمود : یا بقیّة اللّه قد فدیتُ…». (۹)

این تأویل و تحریفات باطل است، زیرا علی‌محمّد شیرازی که مدعی منسب الهی است، باید به زبان قوم سخن بگوید و در زبان شیعیان، مراد از «حجت بن الحسن» و بقیه الله» کسی جز فرزند امام حسن عسکری (علیه السلام) یعنی دوازدهمین امام شیعیان نیست. لیکن به هر حال بهائیان با این ادعای خود پذیرفته اند که علی محمد شیرازی مدعی مهدویت و بقیه اللهی نبوده است.

۴. بابیان دیروز و بهائیان امروز همیشه علی‌محمّد شیرازی را «باب» خوانده‌اند(۱۰) و با این عنوان (حضرت باب) برایش کتاب نوشته‌اند.(۱۱) بر این اساس او در میان پیروان خود نیز به عنوان مهدی موعود شناخته نشده و نمی‌شود.

۵. مهدی موجود موعود، دوازهمین پیشوا و پاسدار دین اسلام است که مردم را به کتاب قرآن و شریعت اسلام فرامی‌خواند؛ نه نبی و رسول الهی جدیدی که دین تازه‌ای برای پیروانش به ارمغان آورد: «الْقَائِمُ مِنْ وُلْدِی اسْمُهُ اسْمِی وَ کُنْیَتُهُ کُنْیَتِی وَ شَمَائِلُهُ شَمَائِلِی وَ سُنَّتُهُ سُنَّتِی یُقِیمُ النَّاسَ عَلَى مِلَّتِی وَ شَرِیعَتِی وَ یَدْعُوهُمْ إِلَى کِتَابِ رَبِّی عَزَّ وَ جَل‏» (۱۲)، زیرا پیامبر خاتم (صلی الله علیه و آله و سلم) ائمه پس از خود را دوازده تن معرفی می‌کند که اولشان علی بن ابی‌طالب (سلام الله علیه) و آخرشان قائم موعود (عجل الله تعالی فرجه) است و ایشان خلفای پیامبر خاتم (صلی الله علیه و آله و سلم) و اوصیا ایشان و حجج خدای سبحان بر امت آن حضرت هستند: «الْأَئِمَّةُ بَعْدِی اثْنَا عَشَرَ أَوَّلُهُمْ عَلِیُّ بْنُ أَبِی طَالِبٍ وَ آخِرُهُمُ الْقَائِمُ هُمْ خُلَفَائِی وَ أَوْصِیَائِی وَ أَوْلِیَائِی وَ حُجَجُ اللَّهِ عَلَى أُمَّتِی بَعْدِی الْمُقِرُّ بِهِمْ مُؤْمِنٌ وَ الْمُنْکِرُ لَهُمْ کَافِرٌ».(۱۳)

بر اساس این روایت، حضرت محمّد (صلی الله علیه و آله و سلم) قائم موعود(عجل الله تعالی فرجه) را دوازدهمین خلیفه و وصی خود بر امت اسلام معرفی می‌کند و هیچ یک از یازده وصی پیش از قائم موعود (عجل الله تعالی فرجه) ادعای شارعیت، نبوت یا نسخ اسلام نکرده‌اند؛ ولی علی‌محمد شیرازی پس از ادعای مهدویت، ادعای نبوت می‌کند و در نامه ادعایی به شهاب‌الدین آلوسی می‌نویسد: «و لقد بعثنی الله بمثل ما قد بعث محمّد رسول الله من قبل». (۱۴)

وی در بیان عربی درباره ادعای نبوت خود می‌نویسد: «در هر زمان خداوند جل و عز کتاب و حجتی از برای خلق مقدر فرموده و می‌فرماید و در سنه ۱۲۷۰ از بعثت محمّد رسول الله، کتاب را بیان و حجت را ذات حروف سبع قرار داده.» (۱۵) او در این نوشته، ضمن تأیید نبوت پیامبر اسلام(صلی الله علیه و آله و سلم) بر اعتبار و حجیت کتاب خود (بیان) تأکید می‌کند و خود را حجت خدا در زمین می‌نامد. مراد از ذات حروف سبع، خود علی‌محمّد شیرازی است که نامش هفت حرف دارد و این به معنای ادعای بعثت و نبوت است. (۱۶)

ادعای نبوت علی‌محمّد شیرازی با آیه خاتمیت منافات دارد: «ما کانَ مُحَمَّدٌ أَبا أَحَدٍ مِنْ رِجالِکُمْ وَ لکِنْ رَسُولَ اللَّهِ وَ خاتَمَ النَّبِیِّین‏»؛ (احزاب، ۴۰) همچنین با روایت جاودانگی احکام اسلام در تناقض است: «حَلَالُ مُحَمَّدٍ حَلَالٌ أَبَداً إِلَى یَوْمِ الْقِیَامَةِ وَ حَرَامُهُ حَرَامٌ أَبَداً إِلَى یَوْمِ الْقِیَامَةِ لَا یَکُونُ غَیْرُهُ وَ لَا یَجِی‏ءُ غَیْرُه‏»؛ (۱۷) پس او نمی‌تواند مهدی و منجی موعود اسلام و ادامه دهنده راه و پاسدار شریعت پیامبر خاتم (صلی الله علیه و آله و سلم) باشد.

۶. علي‌محمّد شيرازي ادعاهاي خود را ۶ سال پيش از مرگش با ادعاهاي ذکريت و بابيت آغاز کرد و در دو سال پاياني به مهدويت، نبوت و الوهيت رسيد و عدم فهم مردم و جلوگيري از اضطراب و هرج و مرج را بهانه‌اي براي توجيه تعدد ادعاهاي پي در پي خود ساخت؛ ولي لازم است در کنار اين توجيهات، به سيره پيامبران الهي نيز توجه شود. آنان نه‌تنها از الوهيت و ربوبيت سخن نگفته‌اند، بلکه پيش از عنوان رسالت، خود را بنده خدا خوانده‌‌اند. پيامبر خاتم(ع) به پيروان خود نيز مي‌آموزد که او را پيش از رسول بودن، بنده خدا بدانند: «اشهد ان محمّداً عبده و رسوله». بر پايه اين آموزه نبوي است که امام صادق(ع) مي‌فرمايد: «لا ترفعوني فوق حقي»؛ پس چگونه است که علي‌محمّد شيرازي خلاف سيره پيامبران الهي گام برداشته و از نردبان ادعا بالا مي‌رود؟(۱۸)

۷. بر اساس روایات اسلامی، مهدی موعود(عجل الله تعالی فرجه) باید پس از ظهور زمین را از عدل و داد پر سازد: «یَمْلَأُ الْأَرْضَ قِسْطاً وَ عَدْلًا کَمَا مُلِئَتْ ظُلْماً وَ جَوْراً» (۱۹) ولی پس از پیدایش علی‌محمّد شیرازی و ادعای مهدویت وی، نه تنها عدل و دادی فراگیر نشد؛ بلکه دو جنگ جهانی رخ داد و ظلم و فساد گسترش یافت و قتل و غارت به حدی رسید که جز اخبار عادی رسانه‌های جهان شد که روزانه از رسانه‌های گوناگون گزارش می‌شود؛ همان گونه که در روایات اسلامی وعده آن برای زمان پیش از ظهور داده شده است.

۸. علائم ظهور اتفاق خواهد افتاد، همانگونه که در روايات اسلامي بيان شده است، نه آنگونه که علي‌محّمد شيرازي شبيه‌سازي کرده است؛ يعني سيد خراساني، از نسل پيامبر خاتم(ع) و از اهل خراسان است که با پرچم سياه قيام مي‌کند، نه کسي که با عمامه سبز و تغيير نام سيد شود و خود را سيد خراساني بنامد. درباره جزيرة الخضراء (که مشکوک است) نيز همينگونه است؛ يعني دليلي وجود ندارد که اين جزيره را با مازندراني مطابقت دهيم که علي‌محمّد شيرازي جزيره الخضراء ناميده است.

پانوشت

۱. احسن القصص، ص ۱.
۲. همان، ص ۲۰۰.
۳. همان، ص ۹۴.
۴. همان، ص ۹۴ و ۳۵۰ – ۳۵۳.
۵. مطالع الانوار، ص ۷۶.
۶. قرن بدیع، ص ۹۹؛ حضرت نقطه اولی، ص ۲۸۶ – ۲۹۹.
۷. نقطه الکاف، ص ۱۳۵.
۸. الکواکب الدریه، ص ۱۶۳ و ۱۹۵.
۹. مطالع الانوار، ص ۱۲.
۱۰. حضرت نقطه اولی، ص ۱۴۲.
۱۱. کتاب «حضرت باب»، نویسنده، نصرت الله محمّد حسینی، ۱۹۹۵.
۱۲. کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، ص ۴۱۱.
۱۳. عیون اخبار الرضا (ع)، ج ۱، ص ۵۹.
۱۴. نصایح الهدی و الدین الی من کان مسلماً و صار بابیاً، ص ۵۲ – ۵۳.
۱۵. بیان عربی، ص ۳.
۱۶. حق المبین در اثبات مهدویت و ابطال فرقه ضاله بهائیت، ص ۵۸.
۱۷. الکافی، ج ۱، ص ۵۸.
۱۸. پايگاه جامع شناخت بهائيت.
۱۹. کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، ص ۴۲۳.

منبع: مقاله: «بررسی و تحلیلی بر پیشینه‌شناسی بابیت و مهدویت علی محمد باب و رابطه آن با جریان‌های باطنی»، فصلنامه انتظار موعود، شماره ۵۳، محمّد علی پرهیزگار.

در فضاهاي زير ميزبان شما هستيم:

۱. ايتا: https://eitaa.com/bahaiat

۲. اينستاگرام: https://www.instagram.com/bahaiat

۳. بله: https://ble.ir/bahaiat_org

۴. پايگاه جامع شناخت بهائيت: https://bahaiat.org/